Poniższy artykuł ma na celu przedstawienie metod, jakie oferuje osteopatia w leczeniu niewydolności żylnej. Przyjrzymy się także etiologii tego zjawiska oraz jego charakterystycznym objawom.
Czym jest niewydolność żylna?
Przewlekła niewydolność żył jest stanem, w którym żyły mają trudności z efektywnym przepompowywaniem krwi z powrotem do serca, co często prowadzi do obrzęków, uczucia ciężkości nóg, bólu oraz zmian skórnych. To stan, który dotyka liczne osoby na całym świecie, powodując nie tylko dyskomfort i ból, ale również wpływając na jakość życia. Wszak już w starożytnym Egipcie i Rzymie stosowano metody leczenia objawów niewydolności żył, w tym opaski kompresyjne. Używano również roślin leczniczych, które miały wspomagać krążenie krwi.
Skłonność do przewlekłej niewydolności żył może być dziedziczona, a ryzyko wzrasta z wiekiem, gdzie kobiety są bardziej narażone niż mężczyźni. Doniesienia naukowe wskazują na związek między mikroflorą jelitową a stanami zapalnymi w organizmie, w tym z niewydolnością żył. Odpowiednia dieta wspierająca zdrową mikroflorę może mieć pozytywny wpływ na zapobieganie i leczenie niewydolności żylnej.
Jak powstaje niewydolność żylna?
Przewlekła niewydolność żylna jest wynikiem zaburzeń funkcji zastawek żylnych oraz nieprawidłowego ciśnienia wewnątrznaczyniowego, co prowadzi do zastoju krwi w żyłach kończyn dolnych. Mechanizm ten jest, złożony i wieloetapowy. Zastawki żylne to cienkie, dwupłatkowe struktury błonowe, zlokalizowane wewnątrz żył, które działają jak jednokierunkowe zawory. Uszkodzenie lub degeneracja tkanek zastawek może prowadzić do ich niezdolności do pełnego zamknięcia. Może to być wynik procesów zapalnych, zmian zwyrodnieniowych lub urazów mechanicznych. W rezultacie płatki zastawek nie przylegają do siebie wystarczająco szczelnie, umożliwiając częściowy refluks krwi.
Przewlekłe zwiększenie ciśnienia wewnątrz żył, spowodowane na przykład długotrwałym staniem, ciążą lub otyłością, może doprowadzić do rozciągnięcia ścian żył. Taka sytuacja powoduje oddalenie się od siebie płatków zastawkowych, co uniemożliwia ich prawidłowe zamknięcie i zwiększa ryzyko refluksu.
Dysfunkcje mięśniowe, na przykład osłabienie pompy mięśniowej łydki, mogą wpływać na mechanizm zamykania zastawek poprzez zmniejszenie efektywności przepływu krwi w kierunku serca. Ta sytuacja dodatkowo nasila problem niewydolności zastawek. Co więcej, procesy zapalne w ścianach żył, często współistniejące z tworzeniem się zakrzepów (tromboza żylna), mogą prowadzić do uszkodzenia zastawek. Stan zapalny może zniszczyć struktury zastawek lub doprowadzić do ich zbliznowacenia, co utrudnia lub uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie.
Objawy niewydolności żylnej
Zmiany troficzne skóry są jednym z późniejszych, ale bardzo znaczących objawów niewydolności żylnej. Są one wynikiem długotrwałej hipoksji i niedożywienia tkanek spowodowanego zaburzeniami w mikrokrążeniu. Przewlekłe zwiększone ciśnienie żylne i niedotlenienie sprzyjają zapaleniu naczyń (flebitis) oraz ich uszkodzeniu, co może prowadzić do zwiększonej przepuszczalności ścian naczyń dla czerwonych krwinek.
Ucieczka krwinek poza naczynia (ekstrawazacja) i ich rozpad w tkance podskórnej powodują odkładanie się hemosyderyny, co manifestuje się charakterystycznym brązowym przebarwieniem skóry. Ponadto, przewlekły stan zapalny i uszkodzenie tkanek prowadzą do fibrozy, czyli nadmiernego odkładania się tkanki łącznej w skórze i tkance podskórnej. Powoduje to stwardnienie, utratę elastyczności skóry oraz ograniczenie ruchomości w dotkniętych obszarach.
Kolejną charakterystyczną cechą niewydolności żylnej jest edema, czyli obrzęki tkankowe. Niewydolności zastawek, zwiększenie ciśnienia wewnątrz żył przekłada się na przepływ płynu z naczyń krwionośnych do przestrzeni międzykomórkowej, przekraczając zdolność drenażu limfatycznego do jego usunięcia. Niedotlenienie i związane z nim procesy zapalne prowadzą do zwiększenia przepuszczalności ścian naczyń krwionośnych. Płyn bogaty w białko przesięka do tkanki, co dodatkowo utrudnia jego resorpcję i przyczynia się do zwiększenia objętości obrzęku. Długotrwałe obrzęki i zwiększone ciśnienie tkankowe mogą przeciążać układ limfatyczny, co ogranicza jego zdolność do odprowadzania nadmiaru płynu z przestrzeni międzykomórkowej. To prowadzi do dalszego gromadzenia się płynu i pogłębienia obrzęku.
Osteopatia w leczeniu niewydolności żylnej – stosowane metody
Jednym z kluczowych celów osteopatii w leczeniu przewlekłej niewydolności żylnej jest poprawa odpływu żylnego oraz limfatycznego z kończyn dolnych.
Osteopatyczny drenaż limfatyczny to delikatna metoda manualna, która ma na celu stymulację układu limfatycznego do zwiększenia tempa przepływu limfy. Technika ta polega na rytmicznym, lekkim nacisku wzdłuż przebiegu naczyń limfatycznych i węzłów chłonnych, co wspomaga usuwanie nadmiaru płynów tkankowych i toksyn z przestrzeni międzykomórkowej.
Inną metodą stosowaną przez osteopatów jest mobilizacja tkanek miękkich. Technika ta jest stosowana w celu rozluźnienia mięśni, powięzi i innych struktur tkanek miękkich, które mogą przyczyniać się do zastoju żylnego i limfatycznego poprzez mechaniczne ograniczenie przepływu. Poprzez zwiększenie elastyczności tkanek, mobilizacja poprawia lokalną hemodynamikę, ułatwiając odpływ krwi i limfy.
Istotne jest opracowanie obszaru jamy brzusznej celem opływu żylno-limfatycznego poprzez redukcje napięć. Poprawa funkcjonowania wątroby, nerek oraz jelit, wspiera procesy detoksykacji i eliminacji nadmiaru płynów z organizmu.
Warto zwrócić również uwagę na mechanizm „pompy przeponowej”. Przepona działa jak dynamiczna pompa, która podczas oddychania wpływa na przepływ krwi w dużych naczyniach żylnych oraz na przepływ limfy. Podczas wdechu przepona opada, zwiększając ciśnienie w jamie brzusznej i jednocześnie zmniejszając ciśnienie w jamie klatki piersiowej. Ten mechanizm sprzyja ssaniu krwi do prawej przedsionka serca z dolnej części ciała, wspomagając odpływ żylny. Analogicznie, opadanie przepony wspiera odpływ limfy do przewodu piersiowego, który również przechodzi przez jamę brzuszną do klatki piersiowej, skąd limfa jest transportowana do układu krwionośnego. Dysfunkcje przepony lub ograniczenia w jej ruchomości mogą prowadzić do zmniejszenia skuteczności pompy żylno-limfatycznej, co z kolei może przyczynić się do zastoju, a w konsekwencji do pogorszenia objawów przewlekłej niewydolności żylnej.
Podsumowanie
Przewlekła niewydolność żylna jest złożonym stanem klinicznym, który wymaga interdyscyplinarnego podejścia w celu skutecznego zarządzania i leczenia. Osteopatia, z jej holistycznym podejściem do zdrowia, oferuje wsparcie dla pacjentów, koncentrując się na kluczowych mechanizmach leżących u podstaw tej choroby. Poprawa odpływu żylnego i limfatycznego stanowi fundamentalny aspekt osteopatycznego postępowania, adresując zarówno objawy, jak i przyczyny zaburzeń w krążeniu. Osteopaci mogą znacząco przyczynić się do poprawy stanu pacjentów cierpiących na przewlekłą niewydolność żylną, co jest świadectwem wartości i skuteczności osteopatii jako ważnego elementu interdyscyplinarnej opieki zdrowotnej.
Po więcej wartościowych informacji zapraszamy do Akademii Osteopatii. Oto oferty dla poszczególnych miast:
