Doktryna Monro-Kelliego mówi o stałości objętości wewnątrzczaszkowej. Czaszkę wypełniają trzy główne składniki: tkanka mózgowa, krew i płyn mózgowo-rdzeniowy. Żaden z nich nie jest ściśliwy. Wzrost objętości jednego jest możliwy kosztem pozostałych. Zjawisko to obserwuje się i wykorzystuje diagnostycznie m. in. w przypadku guzów mózgu lub wylewów krwi do mózgu.
Podczas snu wolnofalowego (snu delta) przepływ krwi w mózgu ulega zmniejszeniu o 25%. Doprowadza to do zmniejszenia mózgowej objętości krwi o około 10%. Objętość ta musi zostać uzupełniona. Zwolnioną przez krew objętość zajmuje płyn mózgowo-rdzeniowy.
Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez N. Fultz (Science, 2019) podczas snu wolnofalowego dochodzi do oscylacji (przypływów i odpływów) płynu mózgowo-rdzeniowego z częstotliwością 0,05 Hz.
Dodatkowo, wykorzystując badanie BOLD fMRI (blood oxygen level dependent fMRI), EEG i pomiar przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego, stwierdzono zmiany kierunku przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego podczas snu wolnofalowego: przestrzeń podpajęczynówkowa -> komora IV -> komora III. Przepływ jest rytmiczny, sinusoidalny.
Badacze wiążą opisane zmiany w dynamice płynów mózgu z funkcją detoksykacji. W trakcie snu wolnofalowego, ważnego dla konsolidacji śladu pamięciowego i wypoczynku, dzięki zmniejszeniu objętości krwi w mózgu, wzrostowi objętości płynu mózgowo-rdzeniowego oraz zmianom jego oscylacji dochodzić ma m. in. do odprowadzania toksyn z mózgu.
W niektórych jednostkach chorobowych, takich jak fibromialgia i zespół przewlekłego zmęczenia dochodzi do zaburzeń snu wolnofalowego, a w związku z tym hipotetycznie do zaburzeń odprowadzania toksyn z mózgu. W przypadku wymienionych jednostek chorobowych wolne fale delta nie pojawiają się w nocy lecz w dzień. Z tego powodu występują problemy ze snem, a w dzień dochodzi do drenażu toksyn, czemu towarzyszy złe samopoczucie, ból, problemy z koncentracją, ogólne osłabienie fizyczne.
DLA OSTEOPATÓW:
Powyższe doniesienia naukowców niebędących osteopatami ciekawie jest czytać w kontekście techniki czaszkowo-krzyżowej zwanej kompresją komory czwartej (CV4). Skutki przypisywane tej technice na podstawie obserwacji pacjentów oraz przypuszczalny mechanizm jej działania być może da się wyjaśnić opisanymi powyżej zjawiskami.
1) Osteopata R. Perrin opracował metodę wspomagającą odprowadzanie toksyn z ośrodkowego układu nerwowego. Zawiera ona elementy autoterapii, ćwiczeń i drenażu manualnego oraz stosowanie odpowiednich suplementów. Ze szczegółami postępowania oraz wynikami badań można zapoznać się z jego książki.
DLA PACJENTÓW:
Osteopatia może być pomocną metodą leczenia nawet ciężkich przypadków fibromialgii, zespołu przewlekłego zmęczenia i przewlekłych następstw COVID-19 (tzw. long COVID). W wymienionych chorobach istotną rolę odgrywa ośrodkowy układ nerwowy i zjawisko centralnego uwrażliwienia.
DLA WSZYSTKICH:
„Układ limfatyczny jest ściśle i uniwersalnie powiązany z rdzeniem kręgowym i wszystkimi nerwami, a one wszystkie poją się wodami mózgu”.
“The lymphatics are closely and universally connected with the spinal cord and all other nerves, and all drink from the waters of the brain.” (A.T. Still „Autobiografia”)
Interesujesz się tematem osteopatii od strony zawodowej? Jeśli myślisz o rozpoczęciu własnej praktyki i szukasz szkoleń prowadzonych przez doświadczonych specjalistów, zobacz, co oferuje Akademia Osteopatii:
