Osteopatia a hemoroidy to temat coraz częściej poruszany przez specjalistów, poszukujących alternatywnych metod wspomagania leczenia. Choroba hemoroidalna to objawowe powiększenie guzków krwawniczych – naczyń znajdujących się w kanale odbytu, które wspomagają jego uszczelnianie oraz kontrolę gazów. Jej rozwój jest wynikiem działania wielu czynników, takich jak niewłaściwa dieta, siedzący tryb życia, charakter pracy, nadmierny wysiłek fizyczny, ciąża i poród, a także zmiany anatomiczne związane z wiekiem, prowadzące do osłabienia więzadeł Parksa i wypadania guzków poza kanał odbytu.
Terapia osteopatyczna a hemoroidy - mechanizmy działania
Mimo że w leczeniu dominują metody konwencjonalne, takie jak farmakoterapia i zabiegi chirurgiczne, rośnie zainteresowanie podejściami alternatywnymi – w tym osteopatią – ze względu na ich potencjalną rolę we wspomaganiu leczenia hemoroidów. Wspomaganie leczenia hemoroidów osteopatią to podejście holistyczne, uwzględniające wzajemne powiązania między układami organizmu. Hemoroidy to powszechne schorzenie, charakteryzujące się obrzękiem żył w dolnej części odbytnicy i odbytu, często prowadzące do objawów takich jak krwawienie, świąd czy ból. Powstają głównie w wyniku zwiększonego ciśnienia żylnego, które może być skutkiem zaparć, długotrwałego siedzenia lub ciąży. Leczenie hemoroidów osteopatią może przynieść ulgę pacjentom cierpiącym na przewlekłe dolegliwości.
Medycyna osteopatyczna, skupiająca się na wzajemnym powiązaniu struktury i funkcji organizmu, może stanowić unikalne podejście do leczenia przyczyn hemoroidów. Terapia osteopatyczna traktuje hemoroidy w sposób kompleksowy, adresując nie tylko same objawy, lecz również przyczyny schorzenia. Osteopatyczne leczenie manualne (OMT) ma na celu przywrócenie równowagi w funkcjonowaniu układów ciała – w tym układu pokarmowego i autonomicznego – które wpływają na perystaltykę jelit oraz kondycję układu żylnego (Heineman, 2022).
Choć bezpośrednich badań nad skutecznością osteopatii w leczeniu hemoroidów jest niewiele, niektóre doniesienia sugerują, że techniki osteopatyczne mogą wspomagać pracę przewodu pokarmowego oraz łagodzić objawy związane z zaparciami i dysfunkcjami dna miednicy – czynnikami ryzyka rozwoju choroby hemoroidalnej. Terapia osteopatyczna wspomaga leczenie hemoroidów poprzez:
- manipulacje trzewne – techniki ukierunkowane na jamę brzuszną i okolice miednicy mogą poprawiać odpływ żylny oraz zmniejszać zastoje żylne, które odgrywają kluczową rolę w rozwoju hemoroidów;
- modulację autonomiczną – OMT może wpływać na autonomiczny układ nerwowy, zwiększając aktywność przywspółczulną, co sprzyja regularnym wypróżnieniom i ogranicza zaparcia;
- rozluźnienie układu mięśniowo-szkieletowego – techniki osteopatyczne mogą zmniejszać napięcie mięśni dna miednicy i dolnego odcinka kręgosłupa, poprawiając krążenie i redukując nacisk na żyły odbytnicze.
Manualne leczenie hemoroidów - korzyści i efektywność
Połączenie terapii osteopatycznych z metodami konwencjonalnymi stanowi holistyczne podejście do zarządzania chorobą hemoroidalną. Manualne leczenie hemoroidów może uzupełniać leczenie zachowawcze poprzez poprawę perystaltyki jelit oraz zmniejszenie napięcia w obrębie dna miednicy, podczas gdy leczenie konwencjonalne koncentruje się na łagodzeniu objawów. Takie zintegrowane podejście wpisuje się w rosnący trend łączenia terapii alternatywnych i konwencjonalnych, co może przyczynić się do poprawy wyników leczenia i obniżenia jego kosztów (Gupta, 2023).
Przykładowo, retrospektywna analiza pacjentów z zaburzeniami funkcji przewodu pokarmowego wykazała, że OMT może korygować dysfunkcje somatyczne i trzewne, co potencjalnie przynosi korzyści także pacjentom z hemoroidami (Heineman, 2022). Manualne leczenie hemoroidów przynosi następujące korzyści:
- jest nieinwazyjne i bezpieczne, co sprawia, że może być stosowane u kobiet w ciąży;
- zmniejsza napięcie mięśniowe w obszarze miednicy;
- poprawia perystaltykę jelit, co pomaga w regularnych wypróżnieniach;
- redukuje nacisk na żyły odbytnicze.
Zauważono, że leczenie osteopatyczne jest bezpieczne u kobiet w ciąży oraz u pacjentów z hemoroidami, a dostępne badania wskazują na jego niskie ryzyko działań niepożądanych (Gomperts et al., 2024).
Leczenie hemoroidów - podejście zintegrowane
Choć dane dotyczące skuteczności osteopatii w leczeniu hemoroidów są obiecujące, konieczne są dalsze badania w celu opracowania standardowych protokołów oraz dokładnej oceny ich wyników (Gomperts et al., 2024; Heineman, 2022). Jako terapia nieinwazyjna i delikatna, osteopatia może być szczególnie odpowiednia dla pacjentów poszukujących metod wspomagających lub mających przeciwwskazania do leczenia zabiegowego. Takie podejście jest zgodne z zasadami opieki zintegrowanej, kładącej nacisk na satysfakcję pacjenta oraz poprawę jakości życia (Gupta, 2023). Leczenie hemoroidów powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i może obejmować:
- tradycyjne metody leczenia (farmakoterapia, zabiegi chirurgiczne);
- terapię osteopatyczną jako metodę uzupełniającą;
- modyfikację diety i stylu życia;
- regularną aktywność fizyczną;
- techniki relaksacyjne zmniejszające napięcie mięśniowe.
Leczenie hemoroidów wymaga kompleksowego podejścia, a osteopatia może stanowić wartościowy element terapii uzupełniającej. Choć osteopatia nie stanowi samodzielnej metody leczenia hemoroidów, może być wartościowym uzupełnieniem terapii konwencjonalnych, oferując korzyści takie jak poprawa perystaltyki jelit, zmniejszenie napięcia dna miednicy oraz poprawa ogólnego samopoczucia pacjenta. Konieczne są dalsze badania, które szczegółowo ocenią wpływ leczenia osteopatycznego na objawy choroby hemoroidalnej oraz umożliwią opracowanie opartych na dowodach wytycznych do stosowania osteopatii w praktyce klinicznej.
Jeśli jesteś zainteresowany terapią osteopatyczną jako metodą wspomagającą leczenie hemoroidów, odwiedź wybrany oddział Akademii Osteopatii:
Piśmiennictwo:
- https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.4.23.3
- Gomperts, J., Carroll, L., Powers, B., & Rodriguez, A. (2024). Application Of Osteopathic Treatment for Non-Pain–Related Discomforts of Pregnancy. Osteopathic Family Physician.
- Heineman, K. (2022). An Osteopathic Manipulative Treatment (OMT) Evaluation and Treatment Protocol to Improve Gastrointestinal Function. The AAO Journal, 32(2), 34–44. https://doi.org/10.53702/2375-5717-32.2.34
- Gupta, R. (2023). Integrative Approaches in Colorectal Care: The Role of Complementary Medicine. International Journal of Integrative Medicine.
