Wczesne leczenie ortodontyczne dzieci z uzębieniem mlecznym staje się w Polsce coraz bardziej powszechną praktyką. Zwężona szczęka i wysoko wysklepione podniebienie są najczęściej pokłosiem ustnego toru oddechowego, nieprawidłowej pozycji spoczynkowej języka, niepoprawnej dystrybucji napięcia mięśniowego oraz/lub parafunkcji (np. ssania kciuka lub zbyt długiego korzystania ze smoczka).
Ze względu na zadziałanie podczas leczenia ortodontycznego sił mechanicznych na szczękę a w szczególności na szew podniebienny, sąsiadujące kości twarzoczaszki również w pośredni sposób doświadczają tych sił fizycznych. Kolejnymi odbiorcami i pochłaniaczami sił ekspansyjnych aparatu ortodontycznego stają się okoliczne tkanki miękkie twarzy oraz podstawa czaszki.
Wsparcie terapii osteopatycznej w kontekście zależności struktur anatomicznych i ich funkcji jest cennym uzupełnieniem ortodontycznego procesu leczenia dzieci oraz młodzieży.
Cel leczenia ortodontycznego dzieci w okresie uzębienia mlecznego i wczesnego mieszanego
Leczenie dotyczy przede wszystkim korekcji wyrostków podniebiennych kości szczękowej oraz blaszki poziomej kości podniebiennej (w powszechnej nomenklaturze po prostu podniebienia twardego). Wysoko wysklepione podniebienie zostaje poszerzone, ale zarazem dochodzi do obniżenia płyty podniebiennej. W konsekwencji osiągnięty zostaje również wzrost objętości jam nosowych - wszystko to będzie związane z mechanicznym otwieraniem szwu podniebiennego.
W czym może pomóc osteopata PRZED leczeniem ortodontycznym u dziecka?
Poprzez ścisłe zależności pomiędzy strukturami twarzoczaszki a resztą ciała, odwołując się do kontinuum tkanki łącznej w postaci mięśniowo-powięziowej, membranowej, naczyniowej czy choćby kostno-więzadłowej, osteopata jest w stanie ocenić stan ilościowy i jakościowy tych łącznotkankowych struktur, zanim zostanie założony aparat ortodontyczny.
Do oceny przed założeniem aparatu ortodontycznego również będzie należał stan tkanek miękkich aparatu ustno-twarzowego dziecka. Nieprawidłowy wzorzec oddechowy, brak prawidłowej pozycji spoczynkowej języka to bardzo często kompensacyjne nadmierne napięcie dna jamy ustnej oraz całego obszaru mięśni nad- i podgnykowych.
W czym może pomóc osteopata W TRAKCIE leczenia ortodontycznego u dziecka?
W trakcie leczenia ortodontycznego, na poziomie środkowego piętra twarzy struktury kostne zostaną poddawane ciągłej korekcji. To nie tylko szczęka „doświadczy” prostopadłej do szwu podniebiennego siły rozciągającej, ale ze względu na połączenia poprzez szwy również pozostałe trzynaście zintegrowanych kości twarzoczaszki odczuje przenoszące się siły mechaniczne. A zatem osteopata podczas swojego badania, po wizytach kontrolnych u ortodonty, uwzględnia relacje ułożenia względem siebie kości nosowych, łzowych, szczękowych, jarzmowych, podniebiennych, małżowinach nosowych dolnych oraz lemiesza, które również absorbują siły mechaniczne aparatu ortodontycznego.
Dodatkowym benefitem ortodontycznego leczenia poszerzanie szczęki u dzieci jest poprawa napięcia dźwigacza i naprężacza podniebienia, które w konsekwencji poprawiają funkcję gardłowego otworu trąbki Eustachiusza. Dzięki temu dochodzi do poprawy upowietrzenia ucha środkowego i dźwigacza kosteczek słuchowy.
Osteopata bierze również pod uwagę ten proces, wspierając jego efekty poprzez kontrolę stanu napięcia membran tego obszaru, zwłaszcza namiotu móżdżku, by nie „przeszkadzały” kościom skroniowym w optymalnym spozycjonowaniu otworów słuchowych.
W czym może pomóc osteopata POleczeniu ortodontycznym u dziecka?
Po zakończonym procesie leczenia ortodontycznego zmieniające się warunki zgryzowe oraz okluzja u dziecka to nowa sytuacja dla układu stomatognatycznego. Wiedząc o zależnościach wstępujących i zstępujących zgryzu z postawą ciała oraz kontrolą środka ciężkości, osteopata może ponownie wykonać rediagnozę stanu ilościowego i jakościowego w obszarze struktur łącznotkankowych aparatu ruchu oraz układu trzewnego, by domknąć terapeutycznie cały proces leczenia u dziecka.
Bilbliografia
Proffit, E. Ortodoncja współczesna Elsevier, 2007.
Zawiślak, E. Wczesne efekty leczenia metodą dystrakcji przez podniebienne zwężenie szczęki u pacjentów dorosłych. (rozprawa doktorska), Wrocław, 2019.
