Start Rekrutacji 2025

5 marca 2025 godzina 21:00

 
Blog

Semiologiczne badanie serca

Choroby układu krążenia stanowią jedną z częstszy przyczyn zgonów na świecie. W Stanach Zjednoczonych w 2000 r. aż 946 tysięcy osób zmarło z powodu chorób układu krążenia, co stanowi około 39% wszystkich  zgonów [1]. Tak alarmujące statystyki skłaniają do refleksji nad koniecznością wczesnej diagnostyki oraz skutecznego leczenia schorzeń kardiologicznych. W kontekście tych zagadnień semiologiczne badanie serca staje się kluczowym narzędziem w identyfikacji i ocenie patologii układu krążenia. Semiologia, jako nauka o objawach chorobowych, dostarcza lekarzom niezbędnych informacji do postawienia trafnej diagnozy. Osteopaci, jako specjaliści zajmujący się holistycznym podejściem do zdrowia, mają unikalną możliwość integracji semiologicznych badań serca w swojej praktyce. Semiologia, nauka o objawach chorobowych, dostarcza cennych informacji, które mogą wspierać osteopatów w ocenie funkcji układu krążenia oraz identyfikacji potencjalnych dysfunkcji, które mogą wpływać na ogólny stan zdrowia pacjentów. 

Choroby serca - czynniki ryzyka

Liczba pacjentów z objawami chorób serca coraz częściej pojawia się w gabinetach osteopatycznych, a ich rozpoznanie wymaga szczególnego badania podmiotowego oraz przedmiotowego. W kontekście wszystkich chorób układu sercowo-naczyniowego należy pamiętać o czynnikach ryzyka, do których zaliczamy:

  • nikotynizm,
  • nadwagę i otyłość,
  • wartość ciśnienia tętniczego powyżej 140/90 mmHg,
  • cukrzycę,
  • choroby nerek, 
  • wysokie stężenie LDL-C, odsetek HbA1c u chorych na cukrzycę typu 2 wynoszące <7% [2].

Choroby układu krążenia - zawał mięśnia sercowego

Jedną z częstszych chorób serca jest zawał mięśnia sercowego. Pacjent w badaniu podmiotowym będzie zgłaszał:

  • silny, piekący, gniotący ból zlokalizowany za mostkiem,
  • ból promieniujący do żuchwy, lewego barku, wraz z drętwieniem ręki wzdłuż nerwu łokciowego,
  • najsilniejsze dolegliwości w godzinach porannych,
  • ból, który na ogół trwa około 20 min i stopniowo narasta
  • ból intensyfikujący się po podjęciu aktywności fizycznej, podczas odpoczynku znika, a ponownie podjęta aktywności może trwać dłużej, zanim wystąpią ponowne objawy;
  • ból nie reaguje na zmianę pozycji,
  • ból żołądka, wymioty, nudności,
  • nie ustępuje po przyjęciu nitrogliceryny [2].

Obraz kliniczny zawału należy zróżnicować z dławicą piersiową, której objawy są podobne, jednak różnią się tym, że:

  • ból zwykle trwa jedynie kilka minut,
  • ból znika po podaniu nitrogliceryny.

Niezwykle ważne w podejrzeniu zawału mięśnia sercowego jest prawidłowe interpretowanie morfologii krwi. Pacjent będzie wykazywał:

  • podniesiony poziom troponiny
  • podniesiony poziom OB do około 60mm, który będzie występował już w 1-2 dobie po zawale serca mięśniowego i będzie się utrzymywał przez okres około 2-3 tygodni
  • leukocytoza z przewagą neutrofilów ze wzrostem do 15000/µ do 2-4 doby po zawale, normalizacja po około 7 dniach
  • podniesienie CRP  w osoczu [2].

Choroby serca - zapalenie osierdzia

Jedną z częstszych chorób serca jest również zapalenie osierdzia, które polega na zapaleniu blaszek osierdzia, któremu zazwyczaj towarzyszy zbieranie się płynu w worku osierdziowym [2]. Do objawów zaliczamy:

  • w zapaleniu ostrym - ostry ból zlokalizowany zamostkowo z towarzyszącym ostrym kaszlem i dusznością, poprzedzony stanem podgorączkowym lub gorączką;
  • zapalenie przewlekłe - ból w klatce o umiarkowanej intensywności, brak łaknienia wraz z utratą masy ciała.

Osteopatia a choroby serca

Leczenie chorób serca z pomocą medycyny osteopatycznej  polega na badaniu przedmiotowym - należy rozpocząć od osłuchiwania serca, które wykonuje się w pozycji leżącej pacjenta. Jakiekolwiek szmery nad sercem, mogą dawać niespecyficzne wrażenia osłuchowe, podczas badania serca.

  • W II prawej przestrzeni międzyżebrowej na wysokości części chrzęstnej żeber będziemy badali zastawkę aortalną. Podejrzewając stenozę zastawki aortalnej - szmer stenozy aortalnej promieniuje do tętnic szyjnych oraz pozostałych odgałęzień aorty.
  • II lewa przestrzeń międzyżebrowa na wysokości części chrzęstnej żeber będzie obszarem badania zastawki pnia płucnego.
  • IV/V przestrzeń międzyżebrowa lewa na wysokości części chrzęstnej żeber - zastawka trójdzielna (zastawka przedsionkowo-komorowa prawa) - patologią jest stenoza zastawki trójdzielnej
  • V przestrzeń międzyżebrowa lewa w linii środkowo-obojczykowej - zastawka mitralna.

W osteopatii serca przydatne może się okazać rozumienie pewnych objawów, które towarzyszą chorobom serca:

  • sinica obwodowa - jest objawem nadmiernego odtlenowania hemoglobiny w tkankach obwodowych i może być wynikiem zmniejszenia objętości wyrzutowej serca w wyniku zaawansowanej niewydolności serca, zwężenia zastawki aortalnej lub mitralnej;
  • poszerzone żyły szyjne - często towarzyszą zawałowi prawej komory;
  • dodatni wynik objawu wątrobowo-szyjnego - test polegający na położeniu badanego w pozycji leżącej pod kątem około 40 stopni i skręceniu jego głowy w stronę lewą. Badający przyjmuje pozycję stojącą, po prawej stronie badanego i uciska okolicę wątrobową i obserwuje, czy pod wpływem ucisku nie występuje poszerzenie naczyń żylnych szyjnych ze strony prawej. Ucisk należy utrzymywać przez około 15 sekund [3]. Pojawienie się naczyń żylnych pod wpływem ucisku wskazuje na dodatni wynik testu i może świadczyć o podwyższonym ciśnieniu w prawej komorze serca [3];
  • objaw Austina – Flinta  - łagodne dudnienie rozkurczowe podczas osłuchiwania koniuszka serca, może wskazywać na stenozę zastawki aortalnej;
  • objaw Corrigana - gwałtowny puls na tętnicy szyjnej (bardzo widoczne tętnienie na szyi u pacjenta w pozycji leżącej);
  • objaw Hilla - ciśnienie skurczowe tętnicy udowej przekracza ciśnienie skurczowe w tętnicy ramiennej o więcej niż 40 mmHg (badanie wykonujemy ciśnieniomierzem) - może to świadczyć również o stenozie zastawki aortalnej;
  • objaw Mullera - skurczowe pulsowanie języczka, również może świadczyć o stenozie zastawki aortalnej;
  • objaw de Musseta - rytmiczne podskakiwanie głowy w rytm serca, co towarzyszyć może kardiomiopatii;
  • tętno Quinckego - widoczny skurcz naczyń włosowatych pod płytką paznokcia pod wpływem ucisku oraz widoczny puls po uciśnięciu szkiełkiem okolic warg pacjenta [4].

Należy pamiętać, że podejrzenie chorób układu krążenia, w tym mięśnia sercowego, musi być poparte całkowitym obrazem klinicznym pacjenta. Jakiekolwiek podejrzenie patologii wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej w celu dalszej diagnostyki.

Jeśli chcesz pogłębić wiedzę na temat osteopatii serca i semiologicznego badania serca, zapraszamy do oddziałów Akademii Osteopatii

Bibliografia

1. Elizabeth G., Nabel,M.D., Cardiovasular disease, The New England Journal od Medicine, 2003.

2. 1. Redaktor prowadzący – dr n. med. Piotr Gajewski „Interna Szczeklika”, Medycyna Praktyczna, Wydanie XIV, 2022.

3. Randall A. Sochowski MD, James D. Dubbin MD, Salim Z. Naqvi MD, Clinical and hemodynamic assessment of the hepatojugular reflux, The American Journal of Cardiology, 1990.

4. Asif Saberi, MD Saeed A. Syed, MD, MRCP, Corrigan’s Sign, Review of Clinical Signs, 1999.

 

Program nauczania

Program edukacyjny Akademii oparty jest o standardy stosowane w największych szkołach osteopatycznych na świecie i obejmuje ponad 2 tys. godzin dydaktycznych realizowanych przez 44 seminaria w trakcie 4,5-letniego cyklu nauczania.

Dowiedz się więcej

Osteopata D.O.

Po ukończeniu 4,5 letniego trybu nauczania, otrzymujesz możliwość napisania pracy dyplomowej i uzyskania Certyfikowanego Osteopaty D.O.

Dowiedz się więcej

Lokalizacja

Akademia Osteopatii działa w: Poznaniu, Krakowie, Warszawie, Wrocławiu oraz Gdańsku.

Dowiedz się więcej
 
Kontakt

Potrzebujesz więcej informacji?

Biuro

ul. Marcelińska 92, 60-324 Poznań,
(+48) 606 306 122, (+48) 668 378 419
(+48) 668 641 708
kontakt@akademiaosteopatii.pl
Wtorek - Piątek 9:00 - 16:00

SOCIAL MEDIA

Administratorem Pani/Pana danych osobowych jest Akademia Osteopatii z siedzibą w Poznaniu przy ul. Marcelińskiej 92, NIP 7361517194. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Pani/Pana danych osobowych znajdują się w Regulaminie oraz Polityce Prywatności.
Regulamin sklepu internetowego znajduje się tutaj.