Pierwsi mali pacjenci po przebytym zakażeniu RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) pojawiają się w gabinetach zazwyczaj już na przełomie grudnia i stycznia. Wstrzymane zajęcia rehabilitacyjne, przerywane terapie logopedyczne, pedagogiczne i wiele innych regularnych zajęć w wyniku pobytu w szpitalu lub domowej „hospitalizacji” - to standardowa sytuacja ostatnich tygodni.
Wśród pediatrycznych pacjentów po przebytym zakażeniu wirusem RSV pojawiają się również dzieci, które na co dzień nie muszą korzystać z różnego rodzaju terapii, lecz zostały umówione na wizytę, gdyż rodziców nadal niepokoją pewne objawy – przedłużający się kaszel, brak apetytu, czasem trudności z wypróżnianiem lub inne ‘trawienne’ problemy.
U niektórych niemowląt po przebytym zakażeniu RSV opiekunowie dodatkowo zgłaszają regres w karmieniu piersią lub w rozszerzaniu diety, incydenty refluksowe i niekiedy pogorszenie snu.
Co można zauważyć w ciele dziecka po przebytym zakażeniu RSV?
W badaniu osteopatycznym po przebytym zakażeniu dróg oddechowych bardzo często zauważa się u dzieci ograniczenie ruchomości klatki piersiowej, ograniczenie ruchomości przejścia piersiowo-lędźwiowego kręgosłupa oraz nieprawidłowy wzorzec oddechowy wraz z zaburzoną mechaniką żeber ze wdechowym lub wydechowym ich ustawieniem.
Reakcja zapalna dróg oddechowych w trakcie choroby, a zwłaszcza w zapalenia płuc lub oskrzelików płucnych wraz z kaszlem może mieć wpływ na późniejsze ograniczenie ruchomości struktur klatki piersiowej. Dodatkowo może upośledzać drenaż żylno-limfatyczny po przebytym zakażeniu.
W trakcie dokładnej oceny ruchomości pod uwagę powinny zostać wzięte struktury kostne, chrzęstne oraz więzadłowe kręgosłupa z wyszczególnieniem kręgów piersiowych Th1-Th6 ze względu na bliskie położenie stawów kręgowo-żebrowych, głów żeber oraz zwojów współczulnych z włóknami splotu płucnego.
Kolejnym istotnym miejscem do sprawdzenia mobilności tego obszaru są mostek oraz połączenia stawowe pomiędzy mostkiem i żebrami (zwłaszcza z górnymi żebrami). Pełna ruchomość tego obszaru może znacząco wpłynąć na warunki środowiskowe zlokalizowanej pod mostkiem grasicy dziecka oraz spływu naczyń limfatycznych.
Patrząc na zależności anatomiczne, oprócz oceny ruchomości mostka ważnym krokiem osteopaty będzie sprawdzenie ilości i jakości ruchu obojczyków i łopatek zwracając uwagę na kontinuum zależności mięśniowo-powięziowych obszaru obręczy barkowej z klatką piersiową.
Przechodząc do oceny struktur powięziowych ważną okolicą badania osteopatycznego będzie okolica gardła i blaszek trzewnych powięzi głębokiej szyi oraz górny otwór klatki piersiowej wraz z oceną ruchomości tkani łącznej tego obszaru – osklepka płuc. Kolejnymi ważnymi strukturami, o których nie można zapomnieć w badaniu to przepona, jakość ruchomości jej części żebrowych oraz odnóg, choćby ze względu na sąsiedztwo z przewodem piersiowym.
W celu oceny całego mechanizmu funkcjonalnych przepon (m. in. otworu klatki piersiowej, przepony oddechowej oraz przepony dna miednicy) pozostaje badanie obszaru miedniczego.
Usprawnienie warunków drenażu żylno-limfatycznego poprzez poprawę mechanizmu różnicy ciśnień pomiędzy klatką piersiową a jamą brzuszną wspomoże dziecko w trudnościach z wypróżnieniem lub incydentami refleksowymi, które zgłaszają niektórzy rodzice.
Podsumowując, wspomaganie osteopatyczne osiąga się w trzech kolejnych etapach:
1. usunięcie dysfunkcji utrudniających przepływ żylno-limfatyczny
2. poprawa wzorców oddechowych
3. zwiększenie przepływu przez tkankę limfatyczną (drenaż limfatyczny)
Literatura sugeruje, że techniki ukierunkowane na przepływ limfy są korzystne w leczeniu zapalenia płuc poprzez zmianę różnicy ciśnień w klatce piersiowej, poprawę funkcji oddechowych, zwiększenie odpowiedzi przeciwciał, zmniejszenie obrzęków, aktywację wewnętrznej kurczliwości limfatycznej za pośrednictwem układu autonomicznego i zwiększenie liczebności białych krwinek we krwi obwodowej.
A zatem praktyka gabinetowa i doniesienia naukowe potwierdzają skuteczność wspomagania osteopatycznego dzieci po przebytych zakażeniach dolnych dróg oddechowych.
Bibliografia
1. Yao, et al. Osteopathic Manipulative Treatment as a Useful Adjunctive Tool for Pneumonia. J Vis Exp. 2014; (87): 50687.
2. Moeckel, et al. Textbook of Pediatric Osteopathy, Churchill Livingstone.
