Osteopatia w kontekście pediatrycznym zyskuje na znaczeniu, zwłaszcza w przypadku dzieci w wieku szkolnym. W tym okresie życia, dzieci są narażone na różnorodne obciążenia, które mogą wpływać na ich rozwój i zdrowie na wielu płaszczyznach.
Jednym z najbardziej powszechnych problemów są bóle pleców. Zaburzenia w napięciu powięziowym, indukowane na przykład przez nadmierne obciążenie plecaka, mają potencjał do oddziaływania na musculi deltoidei oraz musculi trapezii. To z kolei może skutkować zwiększonym napięciem w musculi suboccipitales, co w dłuższej perspektywie czasu może indukować cefalgię.
Co więcej, napięcia w obrębie kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego mogą naturalnie wpływać na powięź piersiowo-lędźwiową (Fascia Thoracolumbalis), co z kolei może oddziaływać na funkcję narządów wewnętrznych, takich jak nerki i jelita. Napięcie w strukturze fascialnej regionu piersiowo-lędźwiowego ma potencjał do modulacji hemodynamicznej, co może skutkować dysregulacją procesów filtracyjnych w nerkach.
Dodatkowo, obciążenie mechaniczne struktury fascialnej w regionie piersiowo-lędźwiowym może w określonych przypadkach indukować dysfunkcje gastrointestinalne. Strain w tej konkretnej strukturze fascialnej ma zdolność do irytacji splotu trzewnego (Plexus Coeliacus), co może stanowić determinantę w modulacji perystaltyki oraz absorpcji składników odżywczych. Zaburzenia te mogą prowadzić do problemów takich jak zespół jelita drażliwego (Irritable Bowel Syndrome, IBS) czy nawet przewlekłe zapalenie jelit (Inflammatory Bowel Disease, IBD).
Kolejnym powszechnym problemem u dzieci w wieku szkolnym są dysfunkcje stawów biodrowych (Articulatio Coxae), zwłaszcza w kontekście siedzącego trybu życia i braku aktywności fizycznej. Dysfunkcja w Articulatio Coxae może być determinująca na mięśnie psoas major i iliacus, co z kolei może skutkować na zmiany w miednicy i kręgosłupie.
Nierównowaga mięśniowo-stawowo-powięziowa w miednicy może prowadzić do kompensacyjnych zmian w niższych segmentach kończyn dolnych, na przykład mechanikę stawów skokowo-goleniowych (Articulatio Talocruralis). Zmiany te mogą prowadzić do niewłaściwego obciążenia i stresu na struktury takie jak ścięgno Achillesa (Tendo Calcaneus) i powięź podeszwową (Fascia Plantaris), co z kolei potencjalnie na funkcję stawów śródstopno-palcowych (Articulatio Metatarsophalangealis).
Warto również zauważyć relacje pomiędzy tymi dysfunkcjami a układem limfatycznym.
Niewłaściwa mechanika stawu biodrowego może wpływać na przepływ limfy w okolicach węzłów chłonnych pachwinowych i ogólną odporność organizmu czyli może skutkować zwiększoną podatnością na infekcje i stanami zapalnymi. Zaburzenia w przepływie limfy mogą również wpływać na zdolność organizmu do usuwania toksyn i produktów przemiany materii, co może mieć długofalowe konsekwencje dla zdrowia dziecka.
Stres szkolny i psychiczne obciążenia mogą mieć głęboki wpływ na układ nerwowy.
Chroniczny stres wpływa na funkcję nerwu błędnego (Nervus Vagus), co ponownie może determinować perystaltykę jelit i funkcję oddechową. Zaburzenia oddechowe u dzieci w wieku szkolnym mogą prowadzić do hipoksji, czyli niedotlenienia organizmu. Objawy takie jak duszności, przyspieszony oddech czy uczucie ciężkości w klatce piersiowej mogą być sygnałem alarmującym. Prolongowane dysfunkcje w zakresie mechanizmów respiracyjnych mają znaczący wpływ na rozwój układu krążeniowo-oddechowego i mogą pełnić rolę predykatora ryzyka wystąpienia chorób przewlekłych w późniejszym okresie życia.
Dobrze poznany jest również wpływ stresu na układ hormonalny, w tym na wydzielanie kortyzolu. Wysokie poziomy kortyzolu w organizmie dziecka w wieku szkolnym mogą mieć szereg negatywnych konsekwencji. Kortyzol jest hormonem katabolicznym, co oznacza, że indukuje rozpad tkanki mięśniowej, co jest szczególnie niekorzystne w okresie intensywnego wzrostu i rozwoju. Ponadto, kortyzol odgrywa rolę w regulacji glikemii i ma potencjał do indukowania insulinooporności. Długotrwałe zwiększone stężenia tego hormonu mają również konsekwencje dla układu odpornościowego, skutkując obniżeniem odporności i zwiększoną podatnością na infekcje.
W kontekście zidentyfikowanych wyzwań zdrowotnych u dzieci w wieku szkolnym, interwencje osteopatyczne mogą stanowić kluczowy element w terapeutycznym zarządzaniu tych dysfunkcji.
Osteopatia, zorientowana na holistyczne podejście do zdrowia, oferuje szeroki wachlarz technik, które mogą być zastosowane w celu poprawy homeostazy organizmu.
W przypadku zaburzeń powiązanych z napięciem w strukturach powięziowych, techniki takie jak Myofascial Release czy Balanced Ligamentous Tension mogą być użyte do normalizacji tensji i poprawy mobilności tkanek. Te interwencje mogą mieć pozytywny wpływ na funkcję narządów wewnętrznych, takich jak nerki i jelita, przez modulację hemodynamiczną i funkcji splotu trzewnego.
W kontekście dysfunkcji stawów biodrowych i ich wpływu na układ limfatyczny, techniki takie jak Muscle Energy Technique (MET) czy High-Velocity, Low-Amplitude (HVLA) mogą być skierowane na optymalizację funkcji stawu biodrowego, co z kolei może wpływać na przepływ limfy i funkcję węzłów chłonnych pachwinowych. Jeżeli chodzi o wpływ chronicznego stresu na układ nerwowy i hormonalny, dedykowanymi narzędziami terapeutycznymi mogą być manipulacje wisceralne jak i terapia czaszkowo-krzyżowa z focusem na nerw błędny.
Oczekiwane rezultaty to poprawa perystaltyki i mechanizmów oddechowych. W kontekście hormonalnym, praca w okolicy śródpiersia i głowy może być wykorzystana do wpływania na układ endokrynny, co może z kolei modulować poziomy kortyzolu i wpływać na układ odpornościowy.
Autor: dr Sebastian Rutkowski
Jeśli interesują Cię takie zagadnienia jak przepuklina rozworu przełykowego a osteopatia, zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą. Akademia Osteopatii prowadzi 4,5-roczne kursy osteopatii oraz szkolenia Master Course o różnej tematyce. Działamy w pięciu miastach:
