Osteopatyczna praca z wątrobą

„Coś mu leży na wątrobie” – jak osteopatia może pomóc?

Osteopatyczna praca z wątrobą jest integralnym elementem holistycznego podejścia do zdrowia pacjenta. Wątroba, pełniąca kluczową rolę w procesach metabolicznych i detoksykacji organizmu, może być poddana różnorodnym zaburzeniom, które wpływają na ogólny stan zdrowia. Osteopatyczne podejście do pracy z wątrobą koncentruje się na identyfikacji i korekcji dysfunkcji biomechanicznych, neurologicznych oraz naczyniowych, które mogą wpływać na funkcjonowanie tego narządu. Poprzez precyzyjną ocenę struktury i funkcji tkankowych osteopaci są w stanie wykorzystać różnorodne techniki manualne w celu przywrócenia równowagi i optymalnego funkcjonowania wątroby. Metody te obejmują delikatne manipulacje, mobilizacje oraz techniki miofascjalne, które mają na celu poprawę krążenia krwi, limfy oraz nerwów, co sprzyja lepszej regeneracji i funkcjonowaniu tego kluczowego narządu. Istotne jest, aby osteopaci posiadali wszechstronną wiedzę anatomiczną oraz umiejętności kliniczne, pozwalające na skuteczne zrozumienie oraz leczenie dysfunkcji wątroby w kontekście całego organizmu. Dzięki holistycznemu podejściu osteopatyczna terapia wątroby oznacza wspomaganie pacjentów w osiąganiu optymalnego zdrowia poprzez skupienie się nie tylko na samym narządzie, lecz także na jego interakcjach z pozostałymi strukturami ciała oraz procesami patologicznymi. Ostatecznie zależność: osteopatia a wątroba stanowi istotny element kompleksowej opieki zdrowotnej, która dąży do przywrócenia i utrzymania homeostazy organizmu.
 

Osteopatia a wątroba - funkcje organu

Wątroba, największy narząd wewnętrzny ludzkiego ciała, pełni szereg złożonych i kluczowych funkcji metabolicznych, które są niezbędne do utrzymania życia. Detoksykacja polega na neutralizacji i usuwaniu z krwi toksyn, w tym produktów przemiany materii, alkoholu oraz innych szkodliwych substancji.

Wątroba odgrywa także zasadniczą rolę w metabolizmie węglowodanów, regulując poziom glukozy we krwi przez magazynowanie jej w postaci glikogenu oraz przekształcanie go z powrotem w glukozę w miarę potrzeb energetycznych organizmu.

Organ ten jest również odpowiedzialny za syntezę białek, w tym albumin, które regulują ciśnienie osmotyczne krwi, oraz czynników krzepnięcia krwi. Dodatkowo, wątroba produkuje żółć, niezbędną do trawienia i absorpcji tłuszczów w jelicie cienkim, a także bierze udział w metabolizmie lipidów przez produkcję cholesterolu i przetwarzanie go oraz produkcję lipoprotein, które transportują tłuszcze przez organizm.

Wątroba przetwarza również aminokwasy, uczestnicząc w ich syntezie i rozkładzie, a także usuwa amoniak, produkt uboczny metabolizmu białek, przekształcając go w mniej toksyczny mocznik. Ten organ magazynuje również witaminy, takie jak witaminy A, D, E, K, oraz minerały, na przykład żelazo i miedź. Ponadto, wątroba odgrywa rolę w metabolizowaniu i regulowaniu poziomów wielu hormonów, w tym hormonów płciowych i kortyzolu. Nie można także pominąć roli wątroby w układzie odpornościowym, gdzie produkuje ważne czynniki immunologiczne oraz usuwa z krwiobiegu antygeny i patogeny.
 

Funkcje wątroby - jak łączy się z pozostałymi strukturami?

Anatomiczne połączenia wątroby z innymi strukturami ciała mają zasadnicze znaczenie dla jej funkcjonowania oraz ogólnego stanu zdrowia. Wątroba jest bezpośrednio powiązana z przeponą, co jest kluczowe, gdyż ruchy przepony podczas oddychania stymulują przepływ krwi i limfy w wątrobie, wpływając na jej zdolność do detoksykacji i metabolizmu.

Ponadto, wątroba jest zintegrowana z układem pokarmowym poprzez system żyły wrotnej, który przekazuje składniki odżywcze i toksyny z jelit bezpośrednio do wątroby. Znaczące są również połączenia z układem limfatycznym, który wspiera wątrobę w usuwaniu toksyn oraz w odprowadzaniu nadmiaru płynów.

Wątroba ma również istotne połączenia nerwowe poprzez splot trzewny, który wpływa na jej funkcjonowanie zarówno pod wpływem stresu, jak i zmian w autonomicznym układzie nerwowym. 

Dysfunkcje w dowolnym z tych systemów, czy to przez niewłaściwą funkcję przepony, zaburzenia w przepływie żyły wrotnej, czy problemy z drenażem limfatycznym, mogą prowadzić do szeregu problemów zdrowotnych, które manifestują się poprzez wątrobę. Te anatomiczne i funkcjonalne zależności stają się podstawą do dalszej analizy wpływu dysfunkcji wątroby na inne obszary ciała oraz do opracowania odpowiednich metod terapeutycznych w praktyce osteopatycznej.
 

Osteopatyczna terapia wątroby - koncepcje pracy

Jak więc osteopaci radzą sobie w sposób praktyczny, aby przeprowadzić terapię organu który jest tak istotny dla funkcjonowanie każdego człowieka? Praktykę osteopatyczną wątroby można podzielić na kilka koncepcji pracy, uwzględniając różne mechanizmy.

Osteopatyczna terapia wątroby - krok 1

Pierwszy z nich to system więzadłowy, czyli umocowania wątroby w śródbrzuszu. Więzadła wątroby, takie jak więzadło wieńcowe czy więzadło sierpowate, mogą stać się mniej elastyczne z powodu napięć, dysfunkcji czy zmian strukturalnych w innych obszarach ciała.

Na czym polega w tym przypadku osteopatyczna praca z wątrobą? Osteopata wykorzystując celowane techniki na poszczególne części systemu więzadłowego może je przetestować jak poddać terapii, aby uwolnić te napięcia i przywrócić prawidłową ruchomość wątroby, która z kolei wpłynie na jej funkcjonowanie metaboliczne.

Osteopatia a wątroba - krok 2

Kolejnym podejściem pracy z wątrobą jest poprawa przepływu krwi zarówno do wątroby, jak i od niej. Tutaj również sama ruchomość narządu będzie determinowała ruch płynów, jednak istotne jest rozważenie, czy nie doszło do zastojów/ograniczeń w innych obszarach ciała, które zaburzają dopływ krwi żylnej do wątroby.

W tym kontekście istotne jest sprawdzenie przepon ciała, które normalizują gradient ciśnień. Chodzi o poprzeczne przegrody, przecinające prostopadle drogę krążenia płynów: przeponę oddechową, ale dodatkowo przepony funkcjonalne: miedniczną, moczowo-płciową, dolny otwór klatki piersiowe, górny otwór klatki piersiowej, kość gnykowa wraz z dnem jamy ustnej oraz przeponę namiotu móżdżku.

Po zidentyfikowaniu takiej blokady możliwe jest jej opracowanie przez odpowiednie techniki manualne terapii osteopatycznej wątroby. W badaniu osteopatycznym możliwe jest ocenienie, czy dysfunkcja wątroby nie jest związana z hepatomegalią. W takich przypadkach konieczne jest skonsultowanie takiego przypuszczenia u lekarza specjalisty.
 

Osteopatyczna praca z wątrobą - analiza nawyków żywieniowych

Kolejnym kluczowym aspektem, w którym pacjent odgrywa rolę aktywnego współuczestnika, jest analiza nawyków żywieniowych. Zaburzenia takie jak niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) często są efektem nieprawidłowości metabolicznych oraz nadwagi.

W terapii osteopatycznej wątroby osteopata może zasugerować stosowanie diety niskotłuszczowej i ubogiej w proste cukry. Ograniczenie spożycia fast foodów, słodyczy oraz tłustych mięs może przyczynić się do zmniejszenia obciążenia wątroby. Warto zwrócić uwagę na zwiększenie spożycia błonnika: błonnik znajdujący się w pełnoziarnistych produktach, warzywach i owocach wspiera trawienie i może pomóc w regulacji poziomu cukru we krwi.

Ze względu na bliską współpracę między wątrobą a układem pokarmowym poprawa zdrowia jelit (np. poprzez probiotyki) może mieć korzystny wpływ na funkcje detoksykacyjne wątroby. Istnieje również wykazana zależność pomiędzy zaburzeniami wątroby a ilości spożywanego alkoholu oraz obniżonym poziomem aktywności fizycznej.

Interesującym przykładem historycznej postaci, która mogła skorzystać na terapii osteopatycznej wątroby, jest Vincent van Gogh. Słynny malarz, znany z intensywnych emocji przekazywanych przez swoje dzieła, cierpiał na liczne problemy zdrowotne, w tym prawdopodobnie na zaburzenia wątroby spowodowane ciężkim piciem absyntu. Gdyby van Gogh miał dostęp do osteopatii, możliwe, że jego życie mogłoby potoczyć się inaczej.

Autor: dr hab. Sebastian Rutkowski

Jeśli chcesz pogłębić swoją wiedzę z zakresu osteopatycznej pracy z wątrobą, zapraszamy do oddziałów Akademii Osteopatii:

• osteopatia Poznań,
• osteopatia Kraków,
• osteopatia Wrocław,
• osteopatia Warszawa,
• osteopatia Gdańsk.