Niniejszy artykuł przybliża zagadnienie integracji osteopatycznej w oparciu o badanie osteopatyczne 5-miesięcznego dziecka. Integracja osteopatyczna w okresie niemowlęcym stanowi kluczowy element wsparcia w prawidłowym rozwoju i dobrostanie najmłodszych. Szczególnie w pierwszych miesiącach życia, kiedy to organizm dziecka jest niezwykle plastyczny i otwarty na wpływy zewnętrzne, odpowiednio przeprowadzone badanie osteopatyczne może odgrywać istotną rolę w identyfikowaniu oraz korygowaniu drobnych dysfunkcji, zanim przekształcą się one w trwalsze zaburzenia. W kontekście 5-miesięcznego dziecka, gdzie dynamiczny rozwój fizyczny i neurologiczny przebiega w sposób szczególnie intensywny, integracja osteopatyczna nabiera dodatkowego znaczenia. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie czytelnikom znaczenia i metodologii badania osteopatycznego niemowląt, podkreślając jego rolę w promowaniu zdrowia i harmonijnego rozwoju od najwcześniejszych etapów życia. Wyjaśniamy, w jaki sposób osteopatia może wspierać fizjologiczne procesy adaptacyjne dziecka, zapewniając mu najlepszy start w życiu.
Badanie osteopatyczne 5-miesięcznego dziecka - opis przypadku
Przebieg badania osteopatycznego dziecka przybliża poniższa historia.
Do gabinetu zgłosili się rodzice 5-miesięcznej dziewczynki, skierowani przez neurologopedę proszącego o konsultację. Dziecko od pierwszych tygodni życia miało trudności w przystawieniu się do piersi. Po 4. tygodniu życia została podjęta decyzja o karmieniu mieszanym, ze względu na małe przyrosty masy ciała. Obecnie dziewczynka karmiona jest jedynie butelką, ze względu na podawanie konkretnej mieszanki.
Oprócz neurologopedy, dziecko jest pod opieką fizjoterapeuty, rodzice otrzymali instruktaż pielęgnacyjny oraz kilka zaleceń, obecnie - jak stymulować dziewczynkę do wyższego podporu w leżeniu na brzuszku. Kontrolne wizyty odbywają się u fizjoterapeuty raz na 3-4 tygodnie.
Neurologopeda był zaniepokojony nadmiernie napiętym dnem jamy ustnej i tłoczeniem czubka języka miedzydziąsłowo. Stąd poprosił o konsultację osteopatyczną. Natomiast rodzice zauważyli regres snu. Dziecko skróciło drzemki w ciągu dnia do jednej/dwóch po około 20-30 min. W nocy zaczęło budzić się częściej niż do tej pory (najczęściej z płaczem). Dodatkowo rodzice wskazali, że główka dziecka znacznie wypłaszczyła się w ciągu ostatnich 3. miesięcy w okolicy potylicy.
Diagnoza osteopatyczna dziecka - wywiad
Podczas diagnozy osteopatycznej przeprowadzony został dokładny wywiad. Poród zakończony cesarskim cięciem ze względu na znaczące spadki tętna u dziecka podczas akcji porodowej. Skala Apgar 10, masa urodzeniowa 3450g, 3 dni naświetlania ze względu na żółtaczkę. USG przezciemiączkowe oraz jamy brzusznej były prawidłowe. USG stawów biodrowych wykazało jeszcze niedojrzałość jąder kostnienia, rodzice mają się zgłosić na kolejne USG. Ze względu na skazę białkową (objawy trawienne, skóra czysta) lekarz pediatra zalecił mieszankę Nutramigen, którą dziecko spożywa do dziś.
Ciąża przebiegała bez powikłań, mama otrzymywała leki na niedoczynność tarczycy w trakcie całej ciąży. Doszło w II trymestrze do infekcji dróg rodnych oraz jednego przeziębienia, bez podania antybiotyków. Żaden z trymestrów, wg opinii mamy, nie był nadmiernie stresujący, czy męczący fizycznie.
Badanie osteopatyczne dziecka - obserwacja
Przed badaniem osteopatycznym 5-miesięcznego dziecka przeprowadzona została dokładna obserwacja dziewczynki. Dziewczynka w leżeniu na plecach prezentowała rozwój motoryczny na poziomie przełomu 5/6. miesiąca życia. Unosiła wysoko nogi, chwytała stopy, podejmowała próby obrotów z pleców na brzuch – ale inicjując ruch poprzez odgięcie głowy ku tyłowi.
W leżeniu na brzuchu nie była w stanie samodzielnie zrealizować podporu na przedramionach (kamień milowy 3. miesiąca), ręce były odwiedzione do boku, ciężar ciała spoczywał na mostku oraz dodatkowo pojawiała się intensywna realizacja tzw. pływania (kamień milowy 5. miesiąca). Dziewczynka nie tolerowała, gdy podczas badania została położona na boku, poprzez odgięcie całego ciała, wracała do leżenia na plecach lub wykonywała obrót na brzuch.
Głowa prezentowała brachycefalię, czyli wypłaszczenie potylicy na całej powierzchni, twarz była poszerzona w płaszczyźnie czołowej, zwłaszcza w okolicy skrzydeł większych kości klinowej oraz z widocznym zarysem szwów czołowo-ciemieniowych. Szpara powiekowa lewa była nieco mniejsza niż prawa, a linia pozioma oczu w asymetrii.
Badanie osteopatyczne dziecka
Badanie osteopatyczne wskazało znaczący opór tkankowy oraz ograniczenie ruchomości kręgosłupa, zwłaszcza na wysokości przejścia lędźwiowo-piersiowego i odnóg przepony. Powięź na wysokości odcinka piersiowego wymagała zrównoważenia napięcia. Kolejnym miejscem, które wymagało terapii to górny odcinek kręgosłupa, jak również chrząstkozrost klinowo-potyliczny (SSB) wraz z membranami sierpu i namiotu móżdżku. Lokalnie, nadmierne napięcie prezentowały tkanki w okolicy szwu wieńcowego.
Ze względu na odgięciowy wzorzec ruchowy dziecka, powięź szyjna oraz jej kontinuum tkanki w postaci powięzi wewnątrzpiersiowej również tworzyły opór tkankowy. W trakcie terapii zostały zbalansowane w relacji z kością potyliczną oraz kością krzyżową.
Osteopatia niemowląt - wnioski z badania
Badanie osteopatyczne 5-miesięcznego dziecka i przypadek tego niemowlęcia jest klasycznym przykładem małego pacjenta, który pojawia się coraz częściej w gabinetach osteopatycznych. Można tylko przypuszczać, jaki ciąg wydarzeń pojawił się w ciele tego konkretnego pacjenta. Choć to tylko pewien model rozumowania, dla celów dydaktycznych zostanie prześledzony.
Pierwsze zaburzania struktur tkanki łącznej mogły mieć miejsce podczas porodu – dziecko traciło tętno, przedłużała się akcja porodowa, wykonano cięcie cesarskie. A zatem najbardziej newralgiczne miejsca, tj. kłykcie kości potylicznej oraz staw szczytowo-obrotowy mogły zaabsorbować nadmierne siły mechaniczne. W konsekwencji mogło to spowodować zaburzenia mechaniki zgięcia/wyprostu oraz rotacji głowy dziecka w pierwszych tygodniach życia oraz napięcie na membranach mózgowia – potencjalne przyczyny brachycefallii ale także trudności w przystawieniu do piersi.
Skaza białkowa i trudności trawienne - to ogromny niepokój dziecka, płacz, rozdrażnienie, trudności w wypróżnianiu, a zarazem duże podrażnienie układu autonomicznego. W takich sytuacjach rodzice często obserwują u swoich dzieci prężenie się lub ogromną potrzebę trzymania na rękach w pozycji pionowej. Te zachowania niemowlaka niestety torują wyprostny wzorzec ruchowy w trakcie nabywania kolejnych kamieni milowych, jak również nadmierne napięcie struktur podstawy czaszki, przedniej powierzchni szyi, dna jamy ustnej a w konsekwencji trudności w poborze pokarmu czy w późniejszym rozszerzaniu diety.
A co Ty (przyszły) osteopato dołączyłbyś do badania i diagnozy osteopatycznej małego pacjenta? Zapraszamy do dzielenia się doświadczeniem. Odwiedź naszą Akademię Osteopatii i dołącz do grona specjalistów pogłębiających swoją wiedzę i umiejętności w zakresie osteopatii niemowląt!
