Osteopatia u dzieci, zwłaszcza w młodszym wieku, wyznacza istotny obszar praktyki dla osteopatów, wymagający szczególnej uwagi i precyzji. Początkowe lata życia stanowią okres intensywnego rozwoju fizycznego, emocjonalnego i społecznego. W tym czasie dzieci podlegają szybkim zmianom strukturalnym i funkcjonalnym, co stawia przed osteopatami wyzwania związane z diagnozą i leczeniem różnorodnych zaburzeń. Integracja osteopatyczna staje się zatem niezbędnym narzędziem w kompleksowej opiece nad zdrowiem i komfortem najmłodszych pacjentów.
Integracja osteopatyczna u dzieci - główne założenia
Osteopatia u dzieci, z uwagi na ich dynamiczny rozwój i specyficzne potrzeby zdrowotne, wymaga indywidualnego podejścia i wyspecjalizowanej opieki. Integracja osteopatyczna u dzieci stanowi kompleksowy proces diagnostyczno-terapeutyczny, oparty na holistycznym podejściu do zdrowia i funkcjonowania organizmu dziecka. Badanie osteopatyczne u dzieci obejmuje szczegółową analizę struktury ciała, biomechaniki oraz funkcjonowania układów fizjologicznych, pozwalając osteopatom na identyfikację potencjalnych dysfunkcji i zaburzeń. Na tej podstawie opracowywany jest spersonalizowany plan terapii osteopatycznej, uwzględniający specyficzne potrzeby i warunki dziecka. Terapia osteopatyczna u dzieci skupia się na zrównoważeniu strukturalnym i funkcjonalnym organizmu, poprzez precyzyjne manipulacje manualne, korekcję postawy oraz promowanie naturalnych mechanizmów samoregulacji. Integracja osteopatyczna u dzieci jest nie tylko skuteczną metodą leczenia różnorodnych schorzeń i dolegliwości, ale także wspiera harmonijny rozwój fizyczny, emocjonalny i społeczny najmłodszych pacjentów. Osteopatia dzieci, oparta na zasadach integracji osteopatycznej, stanowi integralny element kompleksowej opieki zdrowotnej nad dziećmi, dążąc do osiągnięcia optymalnego stanu zdrowia i dobrostanu.
Osteopatia u dzieci - opis przypadku
Do gabinetu zgłosili się rodzice z 5-letnim chłopcem skierowani przez ortodontę proszącego o konsultację. Dziecko było pod opieką fizjoterapeuty oraz logopedy, a także specjalistów laryngologa i alergologa. Obecnie planowano rozpoczęcie leczenia ortodontycznego.
Chłopiec od pierwszych lat życia objęty był fizjoterapią ze względu na obniżone napięcie mięśniowe i niską jakość kolejnych kamieni milowych. W wieku trzech lat, po badaniach przesiewowych w przedszkolu, została wdrożona terapia logopedyczna z powodu wady wymowy (seplenienia), nieprawidłowej pozycji spoczynkowej języka oraz tłoczenia języka międzyzębowo podczas połykania.
W międzyczasie na podstawie badania panelu pediatrycznego potwierdzono alergię pokarmową. Objawy nasiliły się już w okresie żłobkowym w postaci nawracającego lub przedłużającego się nieżytu nosa oraz okazjonalnych incydentów bólu brzucha i zaparć. Rodzice łączyli te objawy z kontaktem syna z innymi dziećmi w przedszkolu i dość monotematyczną dietą chłopca.
Ze względu na notorycznie pojawiający się katar, chłopiec trafił w wieku 3 lat na konsultację laryngologiczną, co pozwoliło lekarzowi na badanie fiberoskopowe. Diagnoza wskazała powiększony trzeci migdał, ale bez decyzji o operacyjnym usunięciu struktury.
Badanie osteopatyczne u dzieci - co wykazało w tym przypadku?
W standardowym badaniu osteopatycznym zauważono ograniczoną ruchomość tkanek miękkich w obszarze miednicy, całego podbrzusza, a zwłaszcza okolicy moczownika. Jakość ruchomości kopuł przepony różniła się względem siebie, jak również przejście piersiowo-lędźwiowe na wysokość odnóg przepony charakteryzowało się ograniczaniem ruchu na poziomie lokalnych stawów międzykręgowych.
W trakcie terapii osteopatycznej - oprócz opracowania tychże struktur - technikami funkcjonalnymi zostały zmobilizowane żebra, zwłaszcza na poziomie połączeń mostkowo-żebrowych oraz żebrowo-kręgowych tak, by poprawić mechanikę oddechową całej klatki piersiowej. Zwłaszcza, że chłopiec ze względu na ustny tor oddechowy i nieprawidłowy wzorzec oddechowy prezentował wydechową pozycję żeber.
W dalszym badaniu osteopatycznym dziecka została zauważona ograniczona ruchomość tkanek po stronie przedniej szyi, w okolicy gardła. Kość gnykowa prezentowała wysokie położenie w kierunku doczaszkowym, była trudna do wypalpowania w masie napiętych mięśni nadgnykowych. Dodatkowo jakość jej ruchomości w płaszczyźnie poziomej względem osi pośrodkowej ciała po jednej ze stron różniła się w stosunku do przeciwnej strony.
Ze względu na to, że 5-letni chłopiec w pełni współpracował podczas badania, można było wykonać ocenę struktur wewnątrz jamy ustnej. Palpacja dna jamy ustnej potwierdziła napięcie całej grupy mięśni nadgnykowych. Dodatkowo mięśnie skrzydłowe boczne po obydwu stronach prezentowały miejscową tkliwość oraz nadmierne napięcie. Są to charakterystyczne struktury o zmienionym tonusie mięśniowym u dzieci z ustnym torem oddechowym, brakiem okluzji i nieprawidłowym doprzednim tłoczeniem języka w łuki zębowe podczas połykania.
Ze względu na planowane leczenie ortodontyczne, które miało dotyczyć ekspansji wąskiego i wysoko wysklepionego podniebienia aparatem regulowanym śrubą hyrax, badanie osteopatyczne skupiło się przede wszystkim na szczegółowej ocenie ruchomości i relacji szwów kości szczękowej, jarzmowych oraz kości skroniowej. W trakcie poszerzania podniebienia to głównie te elementy kostne mają za zadanie absorbowanie sił mechanicznych, jakie zostają narzucone na szew podniebienny przez kolejne 4-6 miesięcy.
Ostatnia część badania osteopatycznego dzieci (z indywidualnym planem leczenia dla chłopca), a zarazem terapii, dotyczyła przejścia czaszkowo-szyjnego, zwłaszcza w obrębie stawów C1-C2 kręgosłupa. Głowa chłopca ustawiona w protrakcji to również charakterystyczny wzorzec ruchowy dla lepszego udrożnienia dróg oddechowych przewężonych przez powiększony trzeci migdał. Grupa mięśni podpotylicznych oraz MOSy również wymagały terapii i obniżenia ich spoczynkowego napięcia.
Terapia osteopatyczna u dzieci - podsumowanie
W przypadku objawów, jakie pojawiły się u 5-letniego chłopca, strukturami, które wymagały szczególnej oceny i terapii osteopatycznej, były:
- obszar miednicy i dna miednicy,
- kopuły i odnogi przepony,
- obszar kości gnykowej oraz mięśni nad- i podgnykowych,
- tkanki miękkie przejścia szyjno-czaszkowego,
- środkowe piętro twarzy (kość szczękowa, kości jarzmowe) oraz kość skroniowa.
A co Ty (przyszły) osteopato dołączyłbyś do badania i diagnozy małego pacjenta? Jeśli chcesz pogłębić swoją wiedzę z zakresu integracji osteopatycznej u dzieci, zapraszamy do oddziałów Akademii Osteopatii:
