Więzadło biodrowo-lędźwiowe jest niewielką, lecz niezwykle ważną strukturą w kontekście stabilizacji dolnego odcinka kręgosłupa. Jego dysfunkcja może prowadzić do szerokiego spektrum objawów, które często są mylnie interpretowane lub przypisywane innym schorzeniom. Zrozumienie roli tego więzadła jest kluczowe dla skutecznej diagnozy i terapii w praktyce osteopatycznej.
Dysfunkcja więzadła biodrowo-lędźwiowego
Naczelna zasada osteopatii mówi o tym, że ciało stanowi jedność. To prawda i potwierdzają to również inne systemy pracy z człowiekiem, np. medycyna chińska.
Na traumy, przeciążenia, urazy reagujemy całością swojego organizmu i osobowości. W zakresie pracy osteopaty leży jednak głównie praca nad aspektem ciała pacjenta. A ciało to potrafi dać wyraz dysfunkcji poprzez różnego rodzaju objawy: ból, parestezje, osłabienie siły mięśniowej, zaburzenia wegetatywne.
Oczywiście każdy pacjent rozwija swoje, indywidualne sposoby reagowania na przeciążenia, które przynosi mu życie. Widzimy jednak niejednokrotnie pewne prawidłowości, zespoły objawów, które są charakterystyczne dla dysfunkcji danych struktur organizmu.
Dysfunkcja więzadła biodrowo-lędźwiowego może manifestować się w różnorodny sposób, co czyni ją szczególnie trudną do diagnozowania. Oprócz typowych objawów bólowych pacjenci mogą doświadczać ograniczeń w zakresie ruchu stawów biodrowych oraz lędźwiowych, co wpływa na ich codzienną aktywność. Często obserwuje się również związane z tym zmiany posturalne oraz kompensacyjne wzorce ruchowe, które mogą prowadzić do dalszych problemów w innych częściach ciała, takich jak kręgosłup czy stawy kończyn dolnych.
Więzadło biodrowo-lędźwiowe - ból i inne objawy
Skupimy się na omówieniu objawów i potencjalnych dróg prowadzących do dysfunkcji niewielkiej struktury, jaką jest więzadło biodrowo- lędźwiowe. Jednym z pierwszych (jeśli nie pierwszym) systemem terapeutycznym, który opisał w tak precyzyjny sposób, zespół podrażnienia tego więzadła jest system Terapii Manualnej Holistycznej dra Rakowskiego. Inne koncepcje terapii również uwzględniają rolę tej struktury w generowaniu objawów u pacjenta.
Trochę o anatomii: więzadło biodrowo-lędźwiowe rozpościera się od kolca biodrowego tylnego górnego, tylnej powierzchni grzebienia biodrowego (blisko kolca tylnego) do wyrostków poprzecznych kręgów L4 i L5. Co ciekawe, jego obecność jest prawdopodobnie wynikiem spionizowania się człowieka. Osiągnięcie postawy dwunożnej wymagało wzmocnienia rejonu stawu krzyżowo-biodrowego i część mięśnia czworobocznego lędźwi uległa włóknistej przebudowie. Nie zdziwi nas zatem na pewno fakt, że nieprawidłowe działania tego mięśnia będzie wpływało na stan więzadła. Dla ścisłości dodam, że więzadło biodrowo-lędźwiowe to struktura parzysta, czyli leży po obu stronach kręgosłupa.
Więzadło biodrowo-lędźwiowe - leczenie
Jakich objawów możemy spodziewać się u pacjenta z dysfunkcją więzadła biodrowo-lędźwiowego?
Idąc anatomicznym tokiem rozumowania, możemy oczekiwać zaburzeń rejonu L4/L5. Myślimy tu o bólu o topografii dermatomu L4 i L5 – boczna strona uda, przyśrodkowa i przednia część podudzia. Mogą występować tu również zaburzenia czucia. Biorąc pod uwagę unerwienie mięśni z tych poziomów, nie zdziwią nas zaburzenia funkcji mięśnia piszczelowego przedniego, mięśnia czworogłowego uda, naprężacza powięzi szerokiej, biodrowo- lędźwiowego, krawieckiego, grzebieniowego i wspomnianego już czworobocznego lędźwi (z L4).
Poprzez mięsień czworogłowy i krawiecki możemy spodziewać się również dolegliwości w obrębie stawu rzepkowo-udowego oraz rejonu gęsiej stopy ścięgnistej kolana. Pacjent często otrzymuje diagnozę zapalenia czy zwyrodnienia, podczas gdy pierwotną przyczyną jest właśnie dysfunkcyjne więzadło i to na nim należy pracować w terapii.
Podobnie rzecz się ma z mięśniem naprężaczem powięzi szerokiej, który będzie dawał dolegliwości bocznej części kolana. Szczególnie u osób, które zaczynają przygodę z bieganiem i pojawia się u nich ból okolicy guzka Gerdy, który jest diagnozowany jako „kolano biegacza”, warto sprawdzić stan więzadła biodrowo-lędźwiowego. Mamy tendencję do patrzenia lokalnie i łączenia tego objawu z rozpoczęciem treningów, natomiast dość często okazuje się, że terapia więzadła jest konieczna, aby trwale pozbyć się bólu kolana.
Osłabienie siły mięśnia piszczelowego przedniego może doprowadzić do objawu opadania stopy. Należy zawsze w badaniu zróżnicować czy objaw jest generowany przez więzadło, czy mamy do czynienia z aktywnym konfliktem korzeniowo-dyskowym.
Jedną z cech charakterystycznych dla dysfunkcji więzadła biodrowo- lędźwiowego jest ból pachwiny i u mężczyzn ból jądra. Zawsze należy zróżnicować ten ból z przepukliną czy dysfunkcją stawu biodrowego.
Drugim często występującym objawem jest jednostronny ból okolicy kolca biodrowego tylnego górnego z rozchodzeniem się na górną część pośladka, co bywa określane jako „korzonki”.
Jak widzimy, spektrum objawów (a nie wszystkie zostały wyczerpane) i interakcji w jakich może pozostawać tak drobna struktura, jest ogromne. Artykuł jest próbą pokazania pewnego punktu widzenia, który warto wziąć pod uwagę w swojej praktyce.
Więzadło biodrowo-lędźwiowe - osteopatia
Aby prawdopodobieństwo pomocy pacjentowi rosło, musimy zestawić informacje pozyskane z wywiadu z wiedzą anatomiczną, wiedzą z zakresu charakterystyki objawowej tkanek, umiejętnością praktycznego badania i weryfikacji naszych działań za pomocą testu kontrolnego. To niełatwa droga ale dzięki wnikliwości i uporządkowanemu procesowi jesteśmy w stanie skuteczniej nieść pomoc naszym pacjentom.
W terapii dysfunkcji więzadła biodrowo-lędźwiowego istotne jest zastosowanie odpowiednich technik osteopatycznych. Techniki energii mięśniowej oraz napięcia/przeciwnapięcia mogą przynieść ulgę pacjentom poprzez poprawę zakresu ruchu i redukcję bólu. Ważne jest również skupienie się na rehabilitacji mięśni stabilizujących kręgosłup oraz miednicę.
Nie mniej istotna jest edukacja pacjenta dotycząca ergonomii oraz technik zapobiegających nawrotom objawów. Informowanie pacjentów o znaczeniu aktywności fizycznej oraz odpowiednich ćwiczeń wzmacniających może przyczynić się do długotrwałej poprawy ich stanu zdrowia.
Podsumowując, skuteczna terapia dysfunkcji więzadła biodrowo-lędźwiowego wymaga holistycznego podejścia, które łączy wiedzę anatomiczną z praktycznymi umiejętnościami diagnostycznymi i terapeutycznymi. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o dysfunkcji więzadła biodrowo-lędźwiowego, zapraszamy do oddziałów Akademii Osteopatii:
